Weer Siberische sinkholes

Uit het NOS nieuws: Een inwoner in het Russische Novokoeznetsk stapte onlangs zijn huis uit, om amper 100 meter verderop een enorme krater te ontdekken. De Sinkhole was wel 20 meter breed en minstens zo diep, naar schatting zo’n 25 tot 30 meter.

Siberiancraterapril2015

De krater is gelijk afgezet en opgevuld, maar toch zit de schrik er goed in bij de bewoners van het dorp in Zuid-Siberië. Het is namelijk niet het eerste zinkgat in de omgeving.

Maar hoe dit gat ontstaan is dat is niet helemaal duidelijk . Er zijn globaal 3 opties:

Gewoonlijk ontstaan sinkholes in gebieden met kalksteen, de zogenaamde Karstgebieden,  de waar door het oplossen van het gesteente in de ondergrond het “dak” instort. (Meer over sinkholes op de Geobronnen >>>)

Maar in dit gebied kan het gat ook zijn ontstaan door de mijnbouw. De ondergrond van Novokoeznetsk is vermoedelijk gatenkaas van oude mijngangen en in zo’n situatie kunnen ook gemakkelijk stukken land instorten. (Een vergelijkbaar bericht ook uit Siberië >>)

Afgelopen maanden haalden een heel nieuwe kratersoort in Siberië het nieuws.  Vooral in de Noordelijke delen van Siberië slaan spontaan gaten in de grond. Het wordt onderzocht en wetenschappers concluderen nu dat in het smeltende Permafrost methaangasexplosies ontstaan. (Meer daarover  in The Siberian Times >>>)

 Een Nederlands artikel over methaangas kraters >>

Een animatie over het ontstaan van Sinkholes in karst gebieden >>>

Weer meldingen van Sinkholes

ottawa sinkhole 20120904Afgelopen weken waren er weer een paar gevalletjes van Sinkholes

Eind februari waren er een paar in Groot Brittannië . De British Geological Society wil nu Sinkholes goed in kaart gaan zetten om toekomstige verschijnselen beter te kunnen voorspellen en of ondervangen . Een BBC reportage >>>>

In de VS verdwenen begin februari verschillende auto’s in het Amerikaanse Corvette museum. De BBC over het verschijnsel >>>

 

De tekening hieronder laat zien hoe door de werking van water ongemerkt onder de grond (meestal in kalksteengebieden) gaten kunnen ontstaan waarvan dan uiteindelijk het dak kan instorten.

karst_fig1

Meer over Sinkholes op de Geobronnen >>>

Over Sinkholes in de VS op de Geobronnen >>>>

Een animatie waarmee het ontstaan van Sinkholes wordt duidelijk gemaakt >>>

 

De Dode zee

De Dode Zee op de grens van Israël en Jordanië is langzaam aan het verdwijnen ……

Gaat de dode zee dezelfde ramp tegemoet als het Aralmeer en het Tsjaadmeer ?  Dat lijkt er wel op want in de afgelopen jaren is de dode zee al 30 meter lager komen te staan en ieder jaar is de waterstand weer lager. Toeristenplaatsjes die ooit aan het strand lagen liggen nu landinwaarts en zijn verlaten.

Meerdere factoren spelen een rol, vooral menselijke factoren. Door waterwinning in het omliggende gebied monden er bijna geen rivieren meer uit in de Dode Zee. De eens machtige rivier de Jordaan is niet meer dan een modderstroompje. Er is dus amper meer toevoer van vers water in dit gigantische meer.

En vervolgens heeft een waterdam die tussen het noordelijke deel en zuidelijke deel van het meer ligt de waterbalans geen goed gedaan. In een deel van de zee daalt het waterpeil enorm hard, in een ander deel stijgt het juist door de zout ophopingen en voor toeristen worden de oevers steeds onaantrekkelijker (gevaarlijker) door sinkholes.  Kortom een natuurramp volstrekt zich.

Deze foto’s op de NRC website geven een indruk van de Dode Zee nu>>>

De Dode Zee in 1973 versus 2017. Bron Hareldun >>>

Lees en kijk verder op de NOS website >>

Waarom heet de Dode Zee de Dode Zee >>>

Amsterdamse kademuur stort in…. een Sinkhole ?

In Amsterdam zakte deze week een kademuur met stoep van een gracht in de binnenstad weg het water in. In een mum van tijd verdween de kade met veel geraas het water in.

Ingestorte kademuur aan de Amsterdamse Grimburgwal. Foto Amsterdam.nl

Wethouder Sharon Dijksma (verkeer en vervoer) was vrij snel ter plekke om toelichting te geven op wat er was gebeurt. Vermoedelijk is de verzakking veroorzaakt door een Sinkhole.

We zien deze van oorsprong geografische term tegenwoordig wel vaker gebruikt worden

Maar wat is dat nou precies zo’n sinkhole ? Op de Geobronnen vind je een korte uitleg over het verschijnsel, overzichtje van verschillende typen sinkholes en wat linkjes naar achtergrond bronnen.  Op de Geobronnen >>>

Of dit nu een man made sinkhole is (zoals in 2015 in Brabant) dat is moeilijk te zeggen. Aangezien de kademuur over een lang stuk in het water is weggegleden lijkt het niet waarschijnlijk dat er in de loop der tijd onder de bovenlaag (stoep) een gat is ontstaan en dat het dak is ingestort. Dus mij lijkt een Sinkhole niet waarschijnlijk. Je zou toch meer denken aan een aardverschuiving / landslide . Dus solifluctie zoals in dit voorbeeld uit Japan => Op de Geobronnen >> Maar ook bij dit soort processen zakt de bodem niet zomaar weg en moet er iets in de ondergrond aan de hand zijn Dus bijvoorbeeld instabiel qua samenstelling / verzadigd en een wrakkige kademuur.

 


Hoe is de situatie nu… een paar maanden later ?

 

Het ondergrondse gangenstelsel van Parijs

Met enige regelmaat verschijnen in Nederlandse of Franse kranten bericht dat jongeren verdwijnen in Parijs. Of beter gezegd onder Parijs! En dat ze na een zoektocht van ruim 3 dagen door een team van de brandweer en specialisten gevonden worden. Dus niet zomaar in maar vooral onder Parijs. Hoe zit dat ?

Het klinkt misschien wat bizar maar de ondergrond van Parijs is één grote gatenkaas.

Algemeen bekend zijn natuurlijk de buizen van de Parijse metro, maar er is nog een twee metronet die de regio met de stad verbindt . En de buizen van deze RER lijnen liggen nog wat dieper de grond in. De hoeveelheid lijnen kun je mooi zien op de kaart van de RATP >>>. Terwijl het meest aan de oppervlak ligt het immense riool stelsel.

Maar er is nog een gangenstelsel. Dat slechts bij weinige bekend… maar wel een omvang heeft van ruim 250 kilometer dat vooral te vinden is aan de zuid kant van de stad.

catacombs-of-paris

De Romeinen hebben de eerste gaten en gangen geslagen op zoek naar kalksteen voor hun badhuizen en tempels. In de loop der eeuwen breidden de groeves en gangenstelsel zich ongebreideld uit. Zo werd ook een deel in de 17e en 18e eeuw gebruikt om de resten van duizenden skeletten te bergen uit geruimde begraafplaatsen . Dat gedeelte wordt nu de Catacombes genoemd en is voorhet publiek geopend.

Nadat in de 18e eeuw op verschillende plekken de grond instortten waarbij gebouwen geheel verdwenen (sinkholes!) werd een dienst in het leven geroepen die het enorme gangenstelsel in kaart heeft gebracht en tot op vandaag het stelsel onderhoud. Zelfs in de Tweede Wereld Oorlog werd het gangenstelsels intensief gebruikt, door zowel de Duitsers als het Parijse verzet. Letterlijk de ondergrondse.

Het gangenstelsel is grotendeels niet toegankelijk voor publiek maar al sinds tientallen jaren zijn de carrières domein van een Parijse ondergrondse subcultuur. Vooral jongeren vinden het spannend om voor een middagje of vaak ook een heel weekend af te dalen in de gangenstelsels om de boel een beetje te verkennen of zelfs te feesten. De meest ervaren grottengangers noemen zich  Cataphiles. De Cataphilles kennen de weg goed, zijn voorzien van een soort bergbeklimmers uitrusting, hebben eigen kaarten en  zijn heer en meester in de ondergrondse domeinen. Hun website >>>>>>

De jongeren meestal verdwalen zijn niet goed voorbereid op pad gegaan, waren geen ervaren cataphilles … maar zijn gelukkig weer boven water ; – )

cartecarrieres

Hier een plattegrond van een groot deel van het ondergrondse gangenstelesel van Parijs >>>>

Officieel is slechts een paar honderd meter officieel te bezoeken en dat zijn de Catacombes aan de Place Denfert Rocherau. Echter de afgelopen paar jaar zijn de Catacomben vaker dicht geweest dan open . Op het weblog Parijs werd daar bijvoorbeeld in 2010 ook al melding van gemaakt >>>>. Sindsdien is dat niet verbeterd, eerder verslechterd ! Of er is een brandje geweest, of een overstroming of de mechanische ventilatie is stuk. Continue wat aan de hand!

Meer informatie en foto’s over de Catacombes op GraveYart (NL) >>>>>>

[bron : Parijsonline / parijsmagazine ]

SWF Animaties: Bodemprocessen

Geomorfologie

Uitleg karstverschijnselen >>>

Karst The Movie : Karstanimatie (interactief) >>>

Hoe Sinkholes ontstaan >>>>

Rivieren / Grondwater en Sinkholes >>>

Het ontstaan van Sinkholes in Schotland / Engeland (BBC) >>>>

Doorsnede & Zoom van een landschap met Karst >>>

Grondwaterstromen in karstgebieden >>>

Klimaatveranderingen en processen in grondwater >>>

 

Bodems en Bodemvorming

Hoe ontstaat een bodem ? >>>

Bodemhorizonten (Engels) >>>>

Grondwater (Wat gebeurt er na regen) >>>>

Een model van grondwater in een dal >>>>

Waterdoorlaatbaarheid van verschillende grondsoorten >>>

 

Massabewegingen / hellingprocessen

Massabewegingen en mudflows >>>

Wat gebeurt er met regen op een helling >>>

Verschillende soorten massa bewegingen >>>>

 

Waterproblemen bij Amerikaans stuwmeer

Normaal gesproken wordt een teveel aan water in het Oroville stuwmeer in Californië geloosd via een betonnen overlaat. Echter nu is die overlaat beschadigd door de aanhoudende regen.. terwijl het waterpeil in het meer blijft stijgen.

Terwijl Californië de afgelopen jaren kampte met  een enorm tekort aan water zorgt nu juist een overschot aan water voor enorme problemen. Aanhoudende regen in de afgelopen maanden deden het waterniveau snel stijgen in het meer maar zorgen ook voor instabiele bodem op verschillende plekken rond het meer. Een week terug werd de de betonnen overlaat ingebruik genomen. Echter die raakte na amper 48 uur in dienst geweest te zijn op een paar plekken beschadigd door Sinkholes. Deze zogenaamde spillway moet gerepareerd worden en kan dus niet gebruikt worden.

Omdat het waterpeil bleef stijgen in het meer is de noodoverlaat in gebruik genomen. Dat is niet meer dan een deel van de damwand die opengezet kan worden waarna het water in vrije val de helling afstroomde. Ook daar had de kracht van het water een verwoestende werking.

 


 

Goede uitleg van de situatie in de video… hieronder

 


Nieuwsupdates over de Oroville dam

11 februari: Hoogwater en de overlaat op  het Amerikaanse KQED news >>>>

12 februari : Noodoverloop is op 12 februari is werking gesteld >>>>>

12 februari De risico’s van deze noodoverloop >>>>

13 februari : De Noodoverloop vertoont op 13 februari ook ernstige erosie ,18.000  inwoners uit de omgeving worden nu geëvacueerd >>>

13 februari: Water is over het hoogste punt heen >>>>>

15 februari : Overstromingsgevaar geweken maar evacuees mogen nog niet naar huis… NRC legt uit >>>

16 februari: Nieuwe regenbuien van fors formaat opkomst in Noord en Zuid Californië >>>> 

                                    Oroville meer met de gewone overlaat en de noodoverlaat

Geobronnen sets

Sinkholes,Tornado’s, Moessons, Pingo’s ?
Allemaal van die zaken die je regelmatig terugziet in de nieuwsberichten over de geobronnen. Nu zijn die per thema ondergebracht en voorzien van wat basic uitleg en linkjes naar bronnen van het web. Dus Interactieve Geoanimaties, Filmpjes met uitleg, extra bronnen en verwijzingen naar eerdere artikelen over het thema op de Geobronnen

Karst verschijnselen

De sinkhole is het meest in de oog springende verschijnsel van Karst, Het is een natuurverschijnsel waarbij een loze ruimte ontstaat onder de grond die uiteindelijk instort en bijvoorbeeld volloopt met water. De Amerikaanse staat Pennsylvania staat bekend om de vele sinkholes, door de poreuze ondergrond komen daar veel sinkholes voor.


Maar hoe die gaten ontstaan dat is niet niet altijd helemaal duidelijk . Er zijn globaal 3 opties:

Karstgebieden
Gewoonlijk ontstaan sinkholes in gebieden met kalksteen, de zogenaamde Karstgebieden, waar door het oplossen van het kalkgesteente in de ondergrond het “dak” instort.  Een “Sinkhole” behoort tot het type verschijnselen die in de Fysische Geografie Karstverschijnselen worden genoemd.In feite komt het er op neer dat Kalksteen (onder de grond) wordt opgelost door water. Dat kan onder de grond gebeuren agv grondwater dat langszaam naar beneden zakt. Dan ontstaat er een grot waarvan het dak kan instorten. In de figuur hieronder zie je dat het dak van de grot is ingestort en het gat wat nu is ontstaan heet een sinkhole.

karst_fig1

                                Sinkhole vorming in Karstgebieden

Gaten in het wegdek
Maar ook in andere  gebieden komen Sinkholes  voor en dan kan het gat ook zijn ontstaan door wegwerkzaamheden, een geknapte waterleiding of bijvoorbeeld door mijnbouw. De ondergrond van Novokoeznetsk is vermoedelijk gatenkaas van oude mijngangen en in zo’n situatie kunnen ook gemakkelijk stukken land instorten. (Een vergelijkbaar bericht ook uit Siberië >>)

Sinkholes in de Permafrost
Afgelopen tijd haalden een heel nieuwe kratersoort in Siberië het nieuws. Vooral in de Noordelijke delen van Siberië slaan spontaan gaten in de grond. Het wordt onderzocht en wetenschappers concluderen nu dat in het smeltende Permafrost methaangasexplosies ontstaan.

Meer informatie over Karst en sinkholes

Beeld en uitleg
Kalksteen en Karst uitgelegd [door Martin Bakker AK] >>>>
De BBC over Sinkholes . Meer >>>
CNN over een Sinkhole in Florida (VS) >>>>
Een Amerikaanse Geoloog legt het e.e.a. uit over Sinkholes >>>
RTL nieuws over zinkgaten >>>>
De verschillende varianten van zinkgaten / sinkholes >>>

Geoanimaties
.Test je kennis van karst landschappen in deze online game >>>

Bronnen op het internet
Een Nederlands artikel over methaangas kraters >>
De staat Pennsylvania over dit soort Karstverschijnselen >>>
Wikipedia over Karst >>>
Meer over Methaangas “Sinkholes” in The Siberian Times >>>)
Lees verder over de Sinkhole in Duitsland op Kennislink >>>

Geobronnen
Karstverschijnselen in Nederland >>>>
Over een Sinkhole in de Oregon (VS) >>>

Zinkgat in Japan

Tussen de flatgebouwen in de Japanse stad Fukuoka is een dinsdag een enorm gat in de weg ontstaan. Het zogeheten zinkgat heeft volgens Japanse media een doorsnede van zeker enkele tientallen meters.
Sikhole-Japan-fukuoka
Sinkholes vind je overal op de wereld .. in steden en op het platte land. In het geval van kalksteenbodems spreken we dan van karstverschijnselen. Kalksteen lost namelijk makkelijk op in water. Maar die holte kan ook op andere manieren ontstaan. Bij een Russische mijn vorig jaar bijvoorbeeld ontstond er een sinkhole door de slechte waterhuishouding in oud mijngangen (zie bericht Geobronnen >>>) En in dit geval ligt de oorzaak waarschijnlijk bij ondergrondse werkzaamheden aan de metro vlakbij…….

Lees verder op Nu >>>


Een goed filmpje over de verschillende vormen van zinkgaten

Sinkhole in Duitsland

In de Duitse plaats Nordhausen ontstond vrijdagavond plotseling een gat in de grond, met een diameter van 30 meter, en een diepte tussen de 40 en 50 meter.

 

sinkhole-nordhausen-2016aVolgens verschillende kranten en websites was de oorzaak onbekend en ze melden dat Wetenschappers proberen vast te stellen hoe het enorme gat in de aarde in Nordhausen heeft kunnen ontstaan.

Maar volgens Marlies ter Voorde van Kennislink is een zinkgat in deze regio zo heel bijzonder nu ook weer niet. Nordhausen ligt aan de rand van de Harz. En dat is een zogenaamd Karst gebied. Een gebied dus met kalk in de ondergrond en het gevaar van Sinkholes

Een “Sinkhole” behoort tot het type verschijnselen die in de Fysische Geografie Karstverschijnselen worden genoemd. In feite komt het er op neer dat Kalksteen (onder de grond) wordt opgelost door water. Dat kan onder de grond gebeuren agv grondwater dat langzaam naar beneden zakt. Dan ontstaat er een grot waarvan het dak kan instorten. In de figuur hieronder zie je dat het dak van de grot is ingestort en het gat wat nu is ontstaan heet een sinkhole.
karst_fig1

Meer leeswerk:

Lees verder over de Sinkhole in Duitsland op Kennislink >>>

Karstverschijnselen in Nederland >>>>

Een verhelderend artikel over Karstverschijnselen >>>

Amper een maand terug was er ook een Sinkhole in de Oregon (VS) >>>

Een geo animatie over Sinkholes >>>

 

 

Sinkhole in Oregon

In de Amerikaanse staat Oregon is dit weekend een enorm zinkgat ontstaan midden op een snelweg. Volgens The Washington Post is het een gat van zo’n 25 meter. Sinds 1996 zou een zinkgat van dit formaat niet meer zijn gezien in Oregon.
Screenshot drone sinkhole_1454197559458_140556_ver1.0Sinkholes worden in de Geografie over het algemeen geassocieerd  met kalksteen in de ondergrond dat wordt opgelost waardoor het dak op een gegeven moment inzakt . Ik an het niet helemaal goed inschatten maar als ik  de foto goed bekijk lijkt alsof er rond dat gat allerlei werkzaamheden waren en dat het iets te maken heeft met de lage ligging van de omgeving naast de snelweg. Het zou me niet verbazen als de grond zo verzadigt is geweest (agv straffe neerslag afgelopen maand) dat het grondwater in verhoogd tempo is gaan stromen … richting de laagste plek… zand, grind en ander materiaal met zich meenemend waardoor uiteindelijk het dak … de snelweg is ingestort. Naar mijn idee dus meer een combinatie van een sinkhole met een landslide……
Lees verder >>>>>

Meer bronnen over Sinkholes

Hoe sinkholes ontstaan in karstgebieden >>

Geologische doorsnede van een karstgebied >>

Test je kennis van karst landschappen in deze online game >>>

Sinkhole in Sint-Oedenrode

In de Brabantse plaats Sint-Oedenrode isafgelopen week een auto in een gat in de weg gezakt. De zogenoemde sinkhole was ontstaan door een geknapte waterleiding.

brabant-sinkhole-auto

In de Aardrijkskunde worden Sinkholes over het algemeen verklaard door het oplossen van kalkgesteente in de ondergrond waardoor er een gat in de ondergrond onstaat… totdat het dak instort . Vorig jaar verdween op die manier bijvoorbeeld in Florida een huis inclusief bewoner (Bericht geobronnen >>). In het geval van kalksteenbodems spreken we dan van karstverschijnselen. Kalksteen lost namelijk makkelijk op in water. Maar die holte kan ook op andere manieren ontstaan. Bij een Russische mijn bijvoorbeeld ontstond er een sinkhole door de slechte waterhuishouding in oud mijngangen (zie bericht Geobronnen >>>)

NU.nl zet de zes meest opvallende sinkholes op een rijtje >>.

Sinkhole berichten op de Geobronnen >>>

Een dwarsdoorsnede tekening (+ zoom functie) van een karstgebied met Sinkholes >>>

Op deze pagina van de Geobronnen vind je meer Karst animaties >>