Gotze Kalsbeek
Author's posts
jan 22 2019
Doggersland
Tijdens de laatste ijstijd vlak voor het Holoceen begon was de vorm van Nederland zoals we het op de kaart en vanuit de lucht zien helemaal niet zoals het nu is.
NW Europa tijdens het weichsel. Geel is land, wit zijn de ijskappen en blauw is zee.
De ijskappen uit de Saale ijstijd bedekten niet meer Nederland en hadden zich teruggetrokken tot in Scandinavië en het Noorden van Groot Brittannië. De Noordzee lag grotendeels nog droog wordt op verschillende kaarten aangeduid als Doggersland. En de rivieren zoals Maas en Rijn kwamen ergens uit in de Noordzee zo’n 200 km ten Noordwesten van Den Helder. Van die enorme rivierdelta zijn nog de overblijfselen in zee te vinden als een ondiepte in de zee, de Doggersbank.
Kaart The Europe that was met de Doggersbank centraal [Bron National Geographic ]
Tijdens het Holoceen is het Doggerland langzaam verdwenen in de golven als gevolg van de stijgende zeespiegel.
National Geographic Education heeft nu een mooie interactieve versie van bovenstaande kaart met een zoomfunctie waar op je het landschap uit het Weichsel met het Doggersland goed kan zien
jan 20 2019
Haringvliet krijgt weer eb en vloed
Het Haringvliet is sinds 1970 door een dam van de Noordzee afgesloten, als onderdeel van de Deltawerken. Maar ruim een jaar geleden besloot minister Schultz dat de deuren van de sluizen op een kier gaan, waardoor het Haringvliet weer een combinatie wordt van zoet en zout water. En dat gebeurde afgelopen week
Kaart Haringvliet . Bron NRC >>>Zes natuurorganisaties kregen een miljoenendonatie om het getijdenlandschap in het Haringvliet in ere te herstellen. De natuurorganisaties hebben een deltalandschap ontwikkeld met slikken, schorren en rietvelden. Verder komen er vogeleilanden en schelpdierbanken. Het moet volgens het Wereld Natuur Fonds, de initiatiefnemer, een walhalla opleveren voor vissen, bruinvissen, dolfijnen en vogels.
[bron NOS>>]
Meer achtergronden en bronnen
Het openzetten van de Haringvliet heeft zo zijn voor en nadelen. Lees verder op de NOS website >>>
Lees verder op de website van Trouw >>>
De Haringvliet zet je niet zomaar op een kier (NRC) >>>
De Haringvliet miv januari 2019 op een kier >>
jan 18 2019
De Geologische Brexit
Een paar honderd duizend jaar terug was Engeland nog letterlijk verbonden aan het vaste land van Europa.
Hoe precies nu die scheiding tussen Groot Brittannië en het Europese vasteland is ontstaan was lange tijd onduidelijkheid over. Onderzoekers hebben nu uitgezocht hoe het zit.
Zo’n 450.000 jaar geleden heerste een ijstijd op aarde, en stond de zeespiegel veel lager dan nu. Ten noorden van de verbinding tussen wat nu Dover en Calais zijn, lag een enorm gletsjermeer dat ook het huidige Nederland bedekte. De onderzoekers vermoeden dat de gletsjer waaraan dat meer grensde deels is afgebrokkeld, waarna het water zich met enorme kracht over de richel aan de zuidkant van het meer stortte en gaten in de bodem sloeg. Daarbij moet ook die richel zelf het hebben begeven, wat leidde tot een vernietigende overstroming.
Lees het volledige artikel in Trouw >>>
Het originele artikel waar dit allemaal op is gebaseeerd >>>>
Het NRC over de Geologische Brexit en de bedenkingen van Nederlandse Geologen >>>
[Dit artikel was al eerder op de geobronnen te lezen maar nu met de Brexit perikelen weer even naar voren gehaald ; )
jan 14 2019
De mobiele telefoon explosie
Mobiele telefoons zijn amper meer weg te denken uit ons leven. Terwijl mobiele telefonie nog niet eens zo lang bestaat.
In Japan kwam in 1979 het allereerste mobiele netwerk. In het westen dook de mobiele telefoon in de jaren 80 voor het eerst op in Scandinavië
Sindsdien is de groei hard gegaan. Er zijn nu zelfs ontwikkelingslanden die geen fysiek telefoon netwerk meer hebben aangelegd .
Esri heeft een mooie storymap waarop de ontwikkeling van de mobiele telefonie te zien is .
jan 10 2019
Dobberende My Little Pony’s
De bijna 300 containers zie voor de waddenkust overboord sloegen van een containerschip veroorzaken enorme vervuiling aan de stranden en mogelijk ook in zee , maar oceanografen zien dit incident ook als een gelegenheid voor onderzoek
Een team van Oceanografen wil onderzoek doen hoe het plastic speelgoed van de MSC Zoe zich over de oceanen gaat verspreiden
De Badeendjes uit 1992
In 1992 sloegen voor de kust van Japan tijdens een storm een aantal containers overboord met plastic speelgoed overboord van een schip. De inhoud van de containers kwam vrij en sindsdien zijn de groene, gele en rode badeendjes wereldberoemd. Want gedurende de maanden na het incident spoelden op allerlei plekken die eendjes aan. En 
ruim 20 jaar later spoelt nog her en der een verloren badeendje aan op een Schots eiland of ergens aan de Canadese kust. Meer over de badeendjes op de Geobronnen >>>
De My Little Ponys van 2019
Nu met het overboord slaan van bijna 300 containers vlak ten noorden van de Nederlandse Waddeneilanden is het vermoeden dat opnieuw speelgoed zal meedeinen op de grote zeestromen. Een team van oceanografen wil het ongeluk met de gezonken zeecontainers van schip MSC Zoe aangrijpen om onderzoek te doen naar plastic dat in zee belandt.
NOS over het Oceanografische onderzoek >>>
jan 09 2019
Op weg naar Engeland…gestrand op Texel
Dit is eigenlijk een Geobronnen bericht van een paar jaar terug…maar ik publiceer het nu opnieuw na de berichten van afgelopen weken over migranten die op allerlei manieren het kanaal proberen over te steken…. “.
In de winter van 2015 werden in Nederland en Noorwegen twee lichamen gevonden van mannen die identieke wetsuits droegen. De politie in beide landen lukte het niet hun identiteit te achterhalen. De Noorse journalist Anders Fjellberg en fotograaf Tom W. Christiansen deden voor de krant Dagbladet ook een poging. Hij vond een van hen.
Want de man die in oktober 2014 dood werd gevonden op het strand van De Koog op Texel, is de 22-jarige Syrische vluchteling Mouaz al-Balkhi. Dat blijkt uit DNA-onderzoek van het Nederlands Forensisch Instituut (NFI).
Vermoedelijk wilde de man vanuit Calais zwemmend Het Kanaal oversteken. Dat werd duidelijk nadat het wetsuit dat de man droeg was onderzocht. Dit pak was samen met een identiek pak begin oktober gekocht in een winkel in Calais. Op 2 januari 2015 spoelde in Noorwegen een man in eenzelfde pak aan.
jan 07 2019
The Ocean Cleanup
In de oceanen zijn vijf “hotspots” waar zich allerlei plastics verzameld hebben. Allemaal onafbreekbaar spul dat meedrijft op zee en windstromen en dat zich heeft ophoopt op een aantal plekken. Van die vijf plekken is “The Great Pacific Garbage Patch” de grootste. Hier drijft zo’n 1/3 deel van al het oceaanplastic
Een jonge Nederlandse student van de TU in Delft heeft nu een oplossing voor bedacht om (al) dit plastic op te ruimen.
Bojan Slat ontwierp in 2012 (op 17 jarige leeftijd) een drijvende installatie van lange drijvende armen die in de vorm van een V op strategische plekken in zee worden geplaatst. Door de stroming wordt het plastic gevangen, waarna het wordt opgeslagen en opgehaald door een tanker.
| Met dit ontwerp won hij de prijs voor Best Technical Design aan de Technische Universiteit Delft.
Slat richtte in 2013 The Ocean Cleanup op, een stichting om het idee verder te ontwikkelen en uiteindelijk te implementeren. Eind oktober 2018 ging de eerste installatie de oceaan op en werd uitgelegd in de Great Pacific Garbage Patch . Hiernaast een bericht van bedenker Boyan Slat over de eerste installatie De voortgang van “The Ocean cleanup” is te volgen via hun twitter account >> |
|
Web bronnen :
De website van de stichting Ocean Cleanup >>
De NOS (11 mei 2017) over de Ocean Cleanup >>
Een video fragment van Nu.nl over de werking van de installatie op zee >>
jan 06 2019
Op weg naar Europa gestrand in het kanaal
Migranten op weg naar Engeland steken nu , met wisselend succes zelf het kanaal over.
Veel migranten die Europa binnen komen nemen geen genoegen met Spanje , Griekenland of Italië. Ze trekken verder richting Frankrijk om vanuit daar de oversteek te maken naar Groot Brittannië [In GB kunnen ze makkelijk asiel krijgen en kunnen daar ook sneller aan het werk] We kennen al ruim 10 jaar de beelden van het geïmproviseerde vluchtelingenkamp bij Calais. Daarvandaan proberen de vluchtelingen illegaal in te schepen op vrachtboten, de tunneltrein en vrachtauto’s die vanaf daar het kanaal oversteken. Sinds een paar maanden proberen vluchtelingen ook op eigen houtje het kanaal over te steken. De Engelse kustwacht heeft in die tijd al tientallen rubber motorbootjes uit de Noordzee geplukt vol met illegalen op weg naar Engeland. Ruim 250 migranten hebben nu op deze manier de oversteek gemaakt . Het is overigens voor de Engelse kustwacht erg lastig om uit te zoeken of de mensen die deze tocht maken echte vluchtelingen zijn of met andere bedoelingen illegaal in GB proberen te geraken.
jan 05 2019
Het Olympisch dorp Clichy-Batignolles in Parijs
Parijs werd niet verkozen tot gastheer voor de Olympische Spelen van 2012, maar ging toch door met de bouw van het olympisch dorp op de locatie van een voormalig rangeerterrein in het noordwesten van de stad.
Parijs verloor van Londen voor de Spelen van 2012, maar de Franse hoofdstad beschikte tenminste wel over een plan voor een Olympisch dorp in Clichy-Batignolles en heeft, ondanks het verlies van destijds, dit plan uitgevoerd. In 2007 kwam het eerste deel gereed. In 2014 volgde het tweede deel van het plan Paris Batignolles Amenagement Nog een jaar en dan zal het hele plan voltooid zijn: Het resultaat is een succesvolle stedelijke herontwikkeling met een hoge dichtheid aan woningen en kantoren in een groene omgeving.
jan 04 2019
Nieuw Veen in Nederland
Vlak boven Amsterdam in het Veenweidegebied is Landschap Noord-Holland erin geslaagd om op een oud stuk weiland weer nieuw Veen te laten groeien.
Om het land te kunnen bewerken wordt de grondwaterstand in veenweidegebieden laag gehouden. Dat is dan prima voor de koeien of voor de akkerbouw. Daardoor verdroogt het 
veen niet alleen, het verdwijnt ook letterlijk als CO2 in de lucht, waardoor de bodem ongeveer een centimeter per jaar daalt.En bodemdaling in de Veengbieden is zolangzamerhand een serieus probleem.
Landschap Noord-Holland haalde vier jaar geleden de bovenlaag van vier hectare zwaar bemest grasland af en strooide er snippertjes veenmos op. Nu groeien er orchideeën en zonnedauw.
jan 02 2019
De Marker Wadden
Ik schreef er al eerder over…….Nederland krijgt er een eilandengroep bij. In het Markermeer is baggerbedrijf Boskalis bezig met de aanleg van het eerste eiland van de Marker Wadden. In september 2018 mochten de eerste belangstellenden aan land
Het eerste eiland van de Marker Wadden wordt met 300 hectare groter dan Rottumeroog.
De totale archipel moet uiteindelijk uitgroeien tot een enorm moerasgebied van 10.000 hectare – vijf keer zo groot als de Tweede Maasvlakte.
Daarmee is het een van de grootste natuurherstelprojecten van Europa.
Een twitterbericht over de Markerwadden
We hebben een fantastische dag gehad op de #markerwadden . Van 10 tot 17 iedere zand of schelpenpad gelopen. Wat een mooi eiland. Wij zijn verliefd pic.twitter.com/pJQMU2QQD9
— natuurvriendin (@natuurvriendin) September 9, 2018
Meer bronnen
De Marker wadden open voor publiek >>
Lees verder over de plannen >>>
NOS over het eerste stukje dat boven water kwam >>>
De eerste bezoekers van de Marker Wadden konden op 25 september 2016 aan land >>>>
dec 31 2018
Pliny 2018
Wat was de meest indrukwekkende vulkaanuitbarsting van 2018 ?
Op het randje van 2018 kijken we toch nog even terug op de vulkaanuitbarstingen van dit jaar met de Pliny 2018 awards. Ook dit jaar waren er weer een aantal spectaculaire uitbarstingen . Voor omwonenden vaak onverwacht, bedreigend en ontwrichtend en voor aardwetenschappers en andere volgers vooral interessant en spectaculair door de grilligheid, de kracht en het spektakel van magma en lava.
Deze awards worden jaarlijks georganiseerd door de Amerikaanse geoloog / vulkaanspecialist Erik Klemetti . Via twitter of mail konden ook dit jaar de votes worden uitgebracht en op 31 december werd de top 5 bekend gemaakt.
De winnaar van 2018 is de Kilaueau op Hawaii , die in juni uitbarstte. Het begon met seismische onrust en het instorten van het lavameer in de krater en vervolgens in de weken erna ontstonden er in de wijde omgeving allerlei lavabreuken & spleten in het landschap . Met traag vloeiend lava maar op andere plekken stroomde lava als een snelstromende rivier naar zee. Wat ook weer spectaculaire beelden opleverde
Meer over de Pliny 2018 >>>
Meer over Kilaueau op de Geobronnen >>>
dec 29 2018
Het Geonieuws van 2018
We kijken even terug op 2018 met een lijstje. Ja opnieuw een lijstje….. maar wel een geografisch lijstje : ) In dit lijstje de 8 berichten / gebeurtenissen die naar mijn idee het Geo nieuws 2018 markeerden.
Het jaar begon kletsnat. We hadden in eigen land vrij kort na elkaar hoogwater in de rivieren, eindeloze regebouien die het water in de polders deed stijgen en een Westerstorm waardoor water amper weggepmpt kon worden uit het achterland naar zee (zie bericht >>>) . Maar ook in de Franse rivieren stond vrij lang het water extreem hoog (zie bericht >>>) .En herdenken we dat 65 jaar geleden Zeeland overstroomde (zie bericht >>>)
De Droogte van 2018: De zomer van 2018 was uitzonderlijk droog. En gaandeweg de zomer ontdekken we dat water niet alleen wordt afgevoerd naar de lage delen van het land maar het water ook van laag naar hoog kan worden gebracht. We maken kennis met de “Landelijke Commissie Waterverdeling” , het KWA protocl en hoe water vanuit het IJsselmeer naar Drenthe wordt gepompt. Lees verder op de Geobronnen >>>
De Tsunami van Sulawesi: De aardbeving in september voor de kust van Sulawesi veroorzaakte niet alleen zelf directe schade, maar bracht ook een tsunami in beweging en vervolgens ontstonden er in het kustgebied van Palu op verschillende plekken ook Landslides en Liquefactie. Meer over de Sulawesiramp >>
Een van de meest desastreuze vulkaanuitbarstigen van dit jaar was die van de Fuego. Misschien niet een van de zwaarste maar het was de uiterst dodelijke Pryklastische stroom die de meeste slachtoffer veroorzaakte . Lees verder op de Geobronnen
2018 was ook het jaar dat de Krakatau vulkaan weer van zich liet horen. Beter gezegd Anak Krakatau. De nieuwe Krakatau krater dus die in de oude Krakatau caldera is ontstaan. Al in juni waren en er mooie beelden van uitbarstingen van de jonge Krakatau [ zie bericht op de Geobronnen >>> ] En ook sloot de Krakatau 2018 af op 23 December door bij een uitbarsting een vernietigende tsunami in gang te zetten . Lees verder op de Geobronnen >>
In november startte op NPO 3 de TV documentaire “Sahara” waarin journalist Bram Vermeulen ons laat zien waar die migranten nou vandaan komen die de Sahara oversteken, en wat ze nu vinden en waar ze naar toe gaan. Tijd om even alle berichten over Noord Zuid migratie vanuit de Sahara nog eens op een rijtje te zetten, Naar de serie berichten >>>
The Ocean Cleanup: De Nederlander Boyan Slat heeft een constructie bedacht waarmee je de plasticuit Hot Spots in de oceanen zou kunnen opruimen en ging eind november de zee met zijn installatie op om de grootste plek “The Great Pacific Garbage Patch “aan te pakken. Lees verder >>
De nieuwe burgemeester van Parijs is op indrukwekkende wijze op weg om de Parijs weer leefbaar te maken voor de bewoners. De Banlieue moet weer aansluiten bij de binnenstad, metrolijnen worden doorgetrokken, Seine oevers worden weer gebruikt voor recreatie en vele kilometers aan fietspaden worden gelegd om de stad groener te maken. Naar de serie berichten over Parijs >>>
Recente Onderwerpen
Laatste Geobronnen Tweets
Geobronnen
@Geobronnen
- #Aardrijkskunde Vakdidactische overwegingen op de dinsdagochtend: 10 misverstanden over toetsen op een rijtje door… twitter.com/i/web/status/1…
about 2 uur ago via TweetDeck - #Aardrijkskunde Vakdidactische overwegingen op de dinsdagochtend: Het belang van kennis twitter.com/JoopvanderSche…
about 2 uur ago via TweetDeck
Weeknieuws
Het wereldnieuws in kaart gebracht in tekst en filmpjes, door Digischool:
Prachtige collectie animaties !
Op deze CD ROM (klik hieronder en je wordt doorgelinkt naar BOL) vind je alle animaties uit het Geologieboek van Prentice Hall !!