Terwijl in Groot Brittannië rond 1800 de Industriële revolutie in volle gang is is er Nederland nog geen spoor van ontwikkeling. Amsterdam is maar een schim van het Amsterdam van de Gouden Eeuw. De haven is dichtgeslibd en slecht bereikbaar voor de grote moderne zeeschepen. De industriële revolutie gaat vrijwel aan de stad voorbij. Op en om de stadswallen staan nog altijd de oude windmolens.

Amsterdam heeft de omvang van de oude zeventiende-eeuwse stad. Veel gebouwen verkeren in slechte staat en sommige storten zelfs in. De grachten stinken en in achterbuurten leven de armen op elkaar gepakt in krotten waar de hygiëne ver te zoeken is. Besmettelijke ziekten als cholera maken regelmatig veel slachtoffers onder de Amsterdammers.

Maar de stad maakt zich op om te moderniseren, uit te breiden en de ‘sprong over de Singelgracht’ te maken. Stadsingenieur Jacobus van Niftrik heeft een ambitieus uitbreidingsplan ontworpen dat een wereldstad waardig is. Er bestaan intussen plannen voor een Noordzeekanaal dat de Amsterdamse haven beter bereikbaar moet maken, en welgestelde Amsterdammers dragen zelf bij aan de verfraaiing van hun stad met initiatieven als het Paleis voor Volksvlijt en het Vondelpark. Gerard Heineken zet de toon door als één van de eersten een grote fabriek te bouwen buiten die 17e eeuwse stadswallen en investeerd in de grote projecten. Hieronder het beeld van Amsterdam tijdens die 19e eeuwse groei.