Vrijwel dagelijks is er op aarde wel ergens een uitbarsting van een vulkaan. Sommige vulkanen leveren traagvloeiend lava en andere zorgen voor spectaculaire uitbarstingen. En dan kunnen ze uitgroeien tot zeer heftige natuurfenomenen met ernstige gevolgen voor alles in de directe omgeving.
Het voorkomen van vulkanen is gekoppeld aan aardplaten en dan vooral de randen ervan. Samen met aardbevingen vind je ze op plekken waar platen uit elkaar drijven en waar platen botsen.
Op de plekken waar platen uit elkaar drijven zijn de vulkanen relatief rustig maar bij een uitbarsting komt veel Lava vrij. Zo’n plek op aarde is IJsland.
De vulkanen op plekken waar platen botsen (subductie) zijn de meest heftige vulkanen. Het ligt een beetje aan de precieze ligging, maar bij de uitbarsting van deze vulkanen zie je vaak een combinatie van lava, vulkanisch as, gruis en gassen. Dit zijn vaak de meer explosieve uitbarstingen. De Etna op Sicilië of de Popocatepetl in Mexico zijn daar goede voorbeelden van.
Een bijzonder type vulkanen zijn de hotspot vulkanen. Dat zijn vulkanen die niet aan een plaatrand liggen maar juist midden op een tectonische plaat. De vulkanen van Hawai zijn daar een goed voorbeeld van.
Meer informatie over vulkanisme
Een paar interactieve geoanimaties:
. De vorming van een Caldera >>>
. Infographic over grootste vulkaanuitbarsting afgelopen 2000 jaar >>>
. Mooie interactieve wereldkaart (Geological society) met plaatgrenzen, vulkanisme etc >>>
. Ring of Fire [in een interactief diagram] >>>
. Smithonian met aardbevingen en uitbarstingen overzicht 1960-2017 >>>>>
. Hotspotvulkanisme [NL Edumedia] >>>>
. ESRI storymap van platentectoniek >>>
Een paar interactieve interactieve kaarten:
. Interactive volcanomap (recente uitbarstingen & bevingen) >Volcano Discovery>>
. Global Volcanisme program, current eruptions . Smithonian >>>
. Een interactieve kaart met de Europese vulkanen . European catalogue of volcanoes >>>
Vulkanisme uitgelegd
. Platentectoniek volgens de makers van Ice Age >>>
. School TV over hoge en lage drukgebieden op aarde >>>>
. Prof Iain Stewart met beelden en uitleg over Pyroclastische stromen >>>
Op de Geobronnen
De Geobronnen over de Vesuvius uitbarsting in 79 NC >>>>
De Geobronnen over de uitbarsting van de Nevado del Ruiz in 1985 >>>
De Geobronnen over Pyroklastische uitbarstingen >>>
De uitbarsting van de Tambora in 1815 zorgde voor jarenlange klimaatverandering >>>