Zoekresultaten voor: "santorini"

Aardbevingen Santorini

De Geobronnen Geplaatst op door

Eind januari 2025 werd het Griekse eiland Santorini opgeschrikt door een serie aardbevingen waarvan de de zwaarste een kracht van M4.3 had [bron NOS >>>].

De honderden aardbevingen vonden plaats zo’n 40 km ten noordoosten van het eiland richting het eiland Amorgos en worden aangeduid als “seismic tremors”. [bron Ekathimirini>>> ]

Zie ook de kaart hier rechts =>>>>

Dat betekent dat de bevingen zijn ontstaan door seismische beweging in de ondergrond  langs een wat verder weg gelegen breuk en niet door drukverhoging, verlaging of verzakkingen in de vulkaan zelf. die worden aangeduid als “volcanic” tremors.

De Caldera
Santorini is een vulkanisch eiland, of eigenlijk wat er nog van over is na verschillende uitbarstingen in de laatste paar duizend jaar. En bovendien is Santorini nog vulkanisch actief. Regelmatig zit er beweging in (of onder) de Caldera en kleine uitbarstingen deden zich voor in de laatste 50 jaar. En dat kan aardbevingen of een serie van bevingen veroorzaken….. en er kan dan mogelijk een vulkanische uitbarsting op volgen.

Platentektoniek
In het geval van de aardbevingen van afgelopen dagen is de vulkaan zelf niet de oorzaak maar zit het m in de beweging van diepere ondergrond. Santorini ligt namelijk bovenop de subductie zone waarbij de Afrikaanse plaat onder de Euraziatische plaat duikt en dat geeft allerlei breuklijnen . De bevingen van afgelopen dagen zijn gekoppeld aan één van die breuklijnen en duiden dus niet op gerommel in de vulkaan ! Maar de hoeveelheid bevingen en de intensiteit zouden wel een voorbode kunnen zijn van een zwaardere aardbeving. Zo is op 4 februari al een beving van M5 gemeten. Update van geoloog Hubbart op Bluesky >>> 

Platentektoniek Oostelijk deel Middellandse zee. Tekening is onderdeel van een digitale bronnenset . Op de Geobronnen >>>>


Hieronder één van de eerste meldingen (op BlueSky) van de Santorini aardbeving swarm met op dat moment al de duiding van het epicentrum

#Earthquake (#σεισμός) confirmed by seismic data.⚠Preliminary info: M4.3 || 26 km NE of #Firá (#Greece) || 4 min ago (local time 13:04:15). Follow the thread for the updates👇

[image or embed]

— lastquake.bsky.social (@lastquake.bsky.social) 2 februari 2025 om 12:08

Meer bronnen

[] Aardbeving  Santorini / Amorgos 1956 : Nature >>>>

[] Breuklijnen tussen Santorini en Amorgos : Nature>>>

[] Een analyse van de serie aardbevingen bij Santorini door geoloog Hubbard : Insight >>>

[] Interview van NRC met geoloog Kopp over oorzaken en gevolgen. NRC  >>>>

[] Een artikel van Geograaf Hans de Jong over Santorini. Geografie >>>

Updates over de Santorini aardbevingen

[] 10 feb 2025: Geoloog Kopp in NRC over de oorzaken (magma intrusie?) en de mogelijke gevolgen (zware aardbeving, vulkaanuitbarsting?) NRC >>>

[] 16 feb 2025: Geologen vermoeden nu ook een verband tussen de actieve breuken waar de bevingen zijn met omhoogkomend magma. Earthquake insights >>>

[] 17 feb 2025: Realtime aardbevingen registratie in het gebied tussen Santorini en Amorgos. Geophysics Greece >>>


Animatie bron NRC >>>>>

Griekse eilanden : Santorini

De Geobronnen Geplaatst op door

SantorinivanbovenOp dezelfde hoogte als Kos en Nisyros ligt maar 150 km westelijker in de Egeïsche zee ligt het prachtige eiland Santorini. Ook wel Thera genoemd.

Een tochtje over dit eiland levert spectaculaire plaatjes want de witte huisjes op het eiland steken mooi af tegen het zwarte gesteente van de rotsen. Verwacht niet veel groen of weelderige bossen die je hier en daar op Kos nog wel hebt. Bovendien heeft het eiland een bijzondere vorm . Het is namelijk een boog waarvan de binnenkant steile wanden heeft en de buitenkant loopt flauw af

Het is een vulkanisch eiland althans.. wat daar van over is. Want in 1570 voor Christus explodeerde de 3 km hoge vulkaan en slechts wat resten bleven over. En nu nog ruim 3000 jaar later is de vulkaan of eigen het vulkanisch complex waar Santorini uit bestaat nog steeds actief. Zo zijn er In het midden van de Caldera  gedurende de 19e en 20ste eeuw nog twee nieuwe eilandjes ontstaan.

Meer over Santorini op de Geobronnen >>>>

Santorini komt omhoog

De Geobronnen Geplaatst op door

Op zo’n 100 km ten noorden van Kreta in de Egeïsche zee ligt het prachtige eiland Santorini. Ook wel Thera genoemd. Een tochtje over dit eiland levert spectaculaire plaatjes want de witte huisjes op het eiland steken mooi af tegen het zwarte gesteente van de rotsen. Bovendien heeft het eiland een bijzondere vorm . Het is namelijk een boog waarvan de binnenkant steile wanden heeft en de buitenkant loopt flauw af

 

Het is een vulkanisch eiland althans…………… wat daar van over is. Want in 1570 voor Christus explodeerde de 3 km hoge vulkaan en slechts wat resten bleven over. Dit moet een enorme uitbarsting geweest zijn met mogelijk ook een forse Tsunami. Mogelijk is de legende van Atlantis gebaseerd op Thera. De vulkanische uitbarsting zorgde ervoor dat het midden van het eiland op de bodem van de zee eindigde. Dit ondersteunt het ‘gezonken stad’-verhaal. Plato’s beschrijving van Atlantis komt fysiek en topografisch overeen met Thera.

Sinds die enorme is de vulkaan maar heel licht vulkanisch actief. Zo ontstond in de afgelopen eeuwen het eilandje Nea Kameini midden in de Caldera.  Maar wat blijkt nu: onder Santorini hoopt vulkanisch gesteente zich afgelopen jaren steeds meer op. Hierdoor komt het eiland steeds iets hoger boven de zeespiegel.

Dat blijkt uit een onderzoek van Britse wetenschappers, waarover afgelopen jaren een paar maal werd gepubliceerd in het wetenschapsblad Nature Geoscience.

Tussen januari 2011 en april 2012 is Santorini zodoende 14 centimeter hoger boven de zeespiegel komen te liggen.

NOS over de ontwikkelingen onder Santorini >>>

Bericht van Nu gebaseerd op artikel in Nature Geoscience >>

Meer over vulkanisme op Santorini >>>>

De Santorini uitbarsting en Atlantis

De Geobronnen Geplaatst op door

Op zo’n 100 km ten noorden van Kreta in de Egeïsche zee ligt het prachtige eiland Santorini. Ook wel Thera genoemd. Een tochtje over dit eiland levert spectaculaire plaatjes want de witte huisjes op het eiland steken mooi af tegen het zwarte gesteente van de rotsen. Bovendien heeft het eiland een bijzondere vorm . Het is namelijk een boog waarvan de binnenkant steile wanden heeft en de buitenkant loopt flauw af

Het is een vulkanisch eiland althans…………… wat daar van over is. Want in 1570 voor Christus explodeerde de 3 km hoge vulkaan en slechts wat resten bleven over. Dit moet een enorme uitbarsting geweest zijn met mogelijk ook een forse Tsunami. Mogelijk is de legende van Atlantis gebaseerd op Thera. De vulkanische uitbarsting zorgde ervoor dat het midden van het eiland op de bodem van de zee eindigde. Dit ondersteunt het ‘gezonken stad’-verhaal. Plato’s beschrijving van Atlantis komt fysiek en topografisch overeen met Thera.

Sinds die enorme is de vulkaan maar heel licht vulkanisch actief. Zo ontstond in de afgelopen eeuwen het eilandje Nea Kameini midden in de Caldera. Maar wat blijkt nu: onder Santorini hoopt vulkanisch gesteente zich afgelopen jaren steeds meer op. Hierdoor komt het eiland steeds iets hoger boven de zeespiegel.

Dat blijkt uit een onderzoek van Britse wetenschappers, dat zondag is gepubliceerd in het wetenschapsblad Nature Geoscience.

Tussen januari 2011 en april 2012 is Santorini zodoende 14 centimeter hoger boven de zeespiegel komen te liggen.

Skynews over de ontwikkelingen onder Santorini >>>

Bericht van Nu gebaseerd op artikel in Nature Geoscience >>

Meer over vulkanisme op Santorini >>>>

Meer over het vulkanisme op Santorini op Vulkanen.nl >>>>

Atlantis ?

Het verhaal over Atlantis blijft wetenschappers en TV makers bezighouden. Zou het echt bestaan hebben ? Wat zouden we ervan terug kunnen vinden ? Er zijn niet zoveel bewijzen. Maar wat we wel weten is dat de uitbarsting van Santorini zo’n enorme klap geweest moest zijn dat het vrij eenvoudig voor te stellen is wat de gevolgen daarvan geweest kunnen zijn. Een tsunami  en dus wegspoelen van nabijgelegen eilanden + gehele beschaving

De BBC had er een mooie docu over !

De tsunami van Santorini

De Geobronnen Geplaatst op door

De grote vulkanische uitbarsting op het Griekse eiland Thera (nu Santorini genoemd) , rond 1.600 v.Chr., veroorzaakte een tsunami die Kreta trof, en de toenmalige Minoïsche beschaving een zware klap toebracht.

Santorini

Het is altijd de vraag geweest wat die tsunami heeft veroorzaakt. Kwam het doordat de komvormige kraterwand van de vulkaan inzakte, en daarbij een enorme watermassa verplaatste richting het 120 kilometer zuidelijker gelegen Kreta?

Het NRC heeft een verhelderend artikel >>>

Meer over de Santorini uitbarsting en de tsunami >>>>

Artikel in Nature over de Santorini uitbarsting en de gevolgen >>>

Meer artikelen over Santorini op de Geobronnen >>>

Over Santorini

De Geobronnen Geplaatst op door

SantorinivanbovenOp zo’n 100 km ten noorden van Kreta in de Egeïsche zee ligt het prachtige eiland Santorini. Ook wel Thera genoemd.

Een tochtje over dit eiland levert spectaculaire plaatjes want de witte huisjes op het eiland steken mooi af tegen het zwarte gesteente van de rotsen. Bovendien heeft het eiland een bijzondere vorm . Het is namelijk een boog waarvan de binnenkant steile wanden heeft en de buitenkant loopt flauw af

De binnenkant van de kraterwand waar nu de haven van Santorini ligt en bovenop met de witte huisjes het stadje Thira (Foto 1988)

Het is een vulkanisch eiland althans…………… wat daar van over is. Want in 1570 voor Christus explodeerde de 3 km hoge vulkaan en slechts wat resten bleven over.En nu nog ruim 3000 jaar later is de vulkaan of eigen het vulkanisch complex waar Santorini uit bestaat nog steeds actief. Zo zijn er In het midden van de Caldera  gedurende de 19e en 20ste eeuw nog twee nieuwe eilandjes ontstaan (zie foto)

En op de doorsnede hieronder zie je dat niet ver van Santorini een tweede krater ligt, Kolumbo . De onderwatervulkaan Kolumbo, is een van de 16 vulkanen in het Thira gebied. In 1650 kwam deze vulkaan min of meer boven water. Voor de uitbarsting van 1650 was deze vulkaan geheel onbekend, hij lag immers onder water. Wetenschappers hebben onlangs geconstateerd dat deze krater nog actief is met een bijzonder verschijnsel dat men hydrothermal vent noemt, ofterwijl een onderwater gijser.

. Zie verder dit engelstalige artikel >>>

santorinikratercomplex

 

Extreme vulkaanuitbarstingen

De Geobronnen Geplaatst op door

Het blijft wetenschappelijk interessant om bepaalde gebeurtenissen uit de geschiedenis  te koppelen aan fenomenen uit de geologische geschiedenis. Het vinden van bewijzen is en blijft lastig.

Greece Santorini 003

Een overzichtje van berichten op de Geobronnen over vulkaanuitbarstingen met een staartje.

SantorinivanbovenSantorini
Mijn interesse werd in 1986 gewekt toen ik bij toeval al Island hopping over de Griekse zeeën op het vulkanische eiland Santorini terecht kwam en niet veel later een uitvoerig artikel over de uitbarsting van 1648 voor Christus las in het NRC waar uit bleek dat er mogelijk talloze linken te leggen zijn tussen deze mega uitbarsting en bijvoorbeeld het verhaal van Atlantis of bepaalde bijbelse verhalen . Meer over Santorini >>>

El Chichón
Onlangs publiceerden een team Geologen die dachten de oorzaak gevonden te hebben van het tijdelijk verval van de Maya-beschaving in de 6de eeuw. Een zware uitbarsting van de Mexicaanse vulkaan El Chichón zou een rol gespeeld kunnen hebben. Meer over deze casus >>>>

Tambora
Toen de Tambora op 10 april 1815 in Indonesië uitbarstte werd de directe omgeving volledig weggevaagd. Nederlandse en Engelse koloniale posten zaten te ver weg om de schaal van deze uitbarsting goed te kunnen inschatten. Maar wetenschappers krijgen zolangzamerhand een steeds beter beeld wat de wereldwijde weer en klimaat impact is geweest in de jaren na de uitbarsting. De Nederlandse journalist Philip Droge verzamelde gegevens en maakte er in zijn boek een mooi totaalplaatje van. Naar het artikel op de Geobronnen >>>

vulkaan Tambora

                                   Tambora vanuit ruimtestation ISS

Kameroen
Hoe moeilijk het is om bepaalde Geologische verschijnselen te koppelen aan gebeurtenissen bewijst de “Gasramp” in Kameroen halverwege de jaren 80. Dit is dus amper 30 jaar terug en vulkaandeskundigen waren binnen een dag ter plaatse…. en nog steeds is het niet bekend wat daar ou in dat meer aan de hand was . Meer over het Nyasmeer >>>>

nyosmeer-ramp-2

Grassroots : Tweede serie

De Geobronnen Geplaatst op door

Afgelopen 4 jaar kon ik  aan de slag met een kleine UVA Grassroots financiering voor de implementatie van ICT in ons onderwijs. En dat betekent dat er na een aantal Interactieve Geoanimaties ontwikkeld konden worden.

De eerste Grassroots serie
In 2021 en 2022 kon ik voor het eerst aan de slag met een Grassroots financiering en hebben we een aantal Geoanimaties ontwikkeld die vanuit vakdidactisch oogpunt bedoeld waren als lesmateriaal om in te zetten bij directe instructie. Dus vooral ontwikkeld vanuit de vraag hoe je deze interactieve modellen kunt gebruiken bij de klassikale uitleg.

Interactieve wereldkaart Platentektoniek Eén van de laatste Interactieve Geoanimaties uit de Grassroots serie 2021 / 2022

 

De tweede serie geoanimaties
Bij de Grassroots 2022 / 2023 heb ik gekozen voor een iets andere invalshoek. Ditmaal zijn  we interactieve geoanimaties gaan bouwen die we kunnen inzetten tijdens onze eigen online cursussen die studenten moeten doen als ze een vakinhoudelijke deficiëntie hebben bij de start aan de Universitaire Leraren Opleiding. Gezien de inhoud van die cursussen zijn dat dus animaties, interactieve kaarten en Factsheets die behoren bij Fysische Geografie en Geologie in het algemeen en de Kwartair Geologie van Nederland.

Aansluiting bij het Aardrijkskunde onderwijs
De geoanimaties zijn in de eerste instantie gebouwd voor gebruik in de uva online cursussen maar niet exclusief voor het gebruik daar. Want we hebben ook gekeken hoe de Geoanimaties kunnen aansluiten bij het huidige Aardrijkskunde bovenbouw HAVO/VWO curriculum. De laatste animatie uit de reeks laat dat goed zien. De structuur van de aardmantel is namelijk gebouwd naar aanleiding van artikelen in de Geografie over nieuwste inzichten uit de platentektoniek en dat die ontbreken in de schoolboeken. Dat waren artikelen in 2020 en 2021 van o.a. Douwe van Hinsbergen en Bernd Andeweg. Het interactieve model is vervolgens tot stand gekomen met adviezen Mathijs Booden en Douwe van Hinsbergen.

Studio Haverstraat
Anton van Tetering van Studio Haverstraat heeft net als bij de voorgaande serie Grassroots animaties de technische ontwikkeling van het lesmateriaal voor zijn rekening genomen.

Bij dit Grassroots project zijn de volgende interactieve modellen gebouwd:

[] Een geoanimatie over het vulkanische eiland Santorini >>>

[] Een interactieve kaart over de Fysische Geografie van Nijmegen en omgeving >>

[] Fysische Geografie van Nijmegen ingezoomd >>>

[] Een interactieve kaart over de Noordpool >>>

[] Een actuele platentektoniek kaart van Turkije (feb 2022) >>>

[] Een interactief model van de opbouw van de aarde & mantel dynamiek >>>

En tenslotte  is er een interactief model van de waterkringloop gebouwd waar we vanuit Alfa/Gamma/ Betapartners aan gewerkt hebben in samenwerking met Hydroloog Marc Bierkens

Het model van de Waterkringloop . Naar de originele/interactieve versie >>>>

De vulkaanuitbarsting van 1831

De Geobronnen Geplaatst op door

Echt grote vulkaanuitbarstingen uit het verleden zijn vaak nergens beschreven of gedocumenteerd omdat het bijvoorbeeld te lang geleden is zoals Santorini (1650 voor Christus of omdat de uitbarsting op een zeer afgelegen plek plaats vond zoals de Tambora ( in 1813) .

Maar dit zijn wel uitbarstingen die op één of andere manier hun sporen hebben achter gelaten. Zo verdween de Minoische beschaving na de Santorini uitbarsting en hadden we (zelfs in West Europa) een paar koude winters en misoogsten in de jaren na de Tambora uitbarsting, En nu is er weer een uitbarsting aan het licht gekomen met verstrekkende gevolgen.

1830
Rond 1830 waren opnieuw koude winters en was de zon lange tijd afgeschermd door een dikke (as) laag.  De vulkaanuitbarsting die deze kou en donkerte veroorzaakte, was een van de grootste van de negentiende eeuw. Toch wisten wetenschappers bijna tweehonderd jaar lang niet welke vulkaan hiervoor verantwoordelijk was. En nu is men erachter dankzij boringen in het IJs van Groenland door Schotse onderzoekers  Kijkmagazine =>  De uitgespuwde vulkanische asdeeltjes zijn na de uitbarsting in 1831 deels op het aardoppervlak neergedwarreld, waaronder in Groenland. Daar werden die vervolgens ingebouwd en bewaard in het ijs. Bijna tweehonderd jaar lang zijn daar nieuwe ijslagen overheen gegroeid, maar met een beetje boorwerk zijn monsters van het ijs uit 1831 omhoog te halen. Met moderne technieken hebben de Schotse vulkanologen de vulkanische asdeeltjes daarin geanalyseerd.

En daaruit bleek dat die ware uitbarsting van1831 moet zijn van de Zavaritski, een vulkaan op het onbewoonde eiland Simoesjir, in het midden van de Koerilen (Rusland).

 

I am a sucker for tracking down “missing” volcanoes, so I was excited to see some good evidence matching a sulfur spike in the ice core record in ~1831 with a remote caldera in the Kuril Islands. Check out my article exploring these new findings: www.discovermagazine.com/planet-earth…

[image or embed]

— Dr. Erik Klemetti Gonzalez (@erikklemetti.bsky.social) 23 januari 2025 om 16:32

Meer bronnen

[] Extreme vulkaanuitbarstingen : Geobronnen >>>>

[] De mysterieuze uitbarsting van 1831: Kijkmagazine >>>

 

Geonieuws overzicht 2024

De Geobronnen Geplaatst op door

Aan het einde van 2024 weer een overzicht van het geonieuws. Voor mijzelf was de Betapartners studiemiddag in mei over water, waterstromen en waterproefjes (met Marc Bierkens) en de uitreiking van de KNAG Onderwijsprijs een enorm Geografisch hoogtepunt. ( KNAG nieuws >>> ) Maar ook in de rest van de wereld gebeurde nogal wat : -) Hieronder dan toch een paar berichten van de Geobronnen van afgelopen jaar ….. met geografisch perspectief 

Japan 1 januari: Het jaar begon met een zware aardbeving voor de kust van Japan . Op de Geobronnen >>>

Hoogwater: In eigen land begon 2024 met een bijzondere hoogwater situatie: namelijk als gevolg van najaarsstormen was er hoogwater aan de kust, ook stond het water in de rivieren hoog als gevolg van regenval in het stroomgebied van Rijn en Maas en tenslotte stond het waterpeil in de Nederlandse polders als gevolg van veel neerslag. Op de Geobronnen >>>

Tortilla curtain: Al zeker 20 jaar geeft de grens VS /Mexico onrust en discussie in de VS. Iedere president bouwt verder aan de muur. Ook Joe Biden in zijn laatste jaar als president. En migranten blijven komen.  Op de Geobronnen >>> 

Fort Europa: Ook al meer dan 20 jaar speelt de Zuid Noord migratie vanuit Afrika naar West Europa. Een  bijzondere migratie route is die vanaf de west Afrikaanse kust naar de Canarische eilanden. Want aanlanden op de Canarische eilanden betekent aanlanden in Europa. In 2024 stond in september de teller al op 23,000 migranten die waren over gestoken. Ook bijzonder is de kanaaloversteek, Alleen deze kerstdagen al staken er 850 het kanaal over van Frankrijk naar Engeland (Info migrants >>>)
Meer op de Geobronnen >>>>

18 miljoen: Half augustus bereikte Nederland de 18 miljoen inwoners. Op de Geobronnen >>>

Parijs OS24: Eind juli / begin augustus waren in Parijs de Olympische spelen. Voor mij de reden om wat geografische berichten over Parijs op de website te zetten.
. Op de Geobronnen >>> 

Tsjechië/Polen: De wereld werd afgelopen jaar geteisterd door extreme droogte en extreme regenval. Centraal Europa bijvoorbeeld kreeg het half september te verduren. Op de Geobronnen >>>>

Santorini, Kos en Nysiros: Dit zijn Griekse eilanden en allemaal geweldige vakantiebestemmingen. Echter ze hebben ook te maken met bosbranden, aardbevingen, droogte, watertekort, vluchtelingen en massatoerisme. Ik maakte een serie posts over de Griekse eilanden en hun huidige problemen.
Op de Geobronnen >>>

Fagradalsfjall : Het was eind november de 10e keer sinds 2021 dat de vulkaan bij Grindavik op het schiereiland Reykjanes uitbarstte. Op de Geobronnen >>>

Aardbevingen van 2024 : 1500 aardbevingen met een kracht van M5 of meer en 10 aardbevingen met Magnitude 7 of meer:

Griekse eilanden : Vulkaaneiland Nisyros

De Geobronnen Geplaatst op door

Op een tiental kilometers van het grote vakantie eiland Kos ligt een klein eilandje van 40 km2 en heeft weinig toerisme maar wel  vulkanische oorsprong en nog actief vulkanisme 

De vorm en voorkomen en geschiedenis van het eiland is minder imposant dan bijvoorbeeld Santorini. Aan de kust liggen de dorpjes zoals Mandraki met traditionele Griekse witte huisjes en midden op het eiland ligt de vulkaankrater. Dat is de grootste krater van Griekenland  .

 

 

 

Thinking Through Geography V: Wat is er nog te vinden?

De Geobronnen Geplaatst op door

In deze laatste update van het Thinking Through Geography / Leren denken met Aardrijkskunde project gaan we op zoek naar wat er nog aan voorbeelden van de werkvormen over is.

Thinking Through Geography: What’s left
De Thinking Through boeken zijn eigenlijk niet meer verkrijgbaar en de website is al lang uit de lucht maar hier en daar is nog het e.e.a te vinden
[] De Geographical  Association heeft nog een pagina met didactiek en voorbeelden , GA >>>
[] Een engelse docent over de Maps from Memory opdracht . Geography.org.uk >>>

Beter Denken door Aardrijkskunde opdrachten
De Thinking Through werkvormen kregen in Nederland hun eerste bewerking als Beter Denken door Aardrijkskunde. Ik schreef erover in het tweede deel van de serie. Alhoewel je nu 20 jaar na dato de werkvormen voor gebruik in de klas nu wat zou moeten aanpassen geven ze wel enorm veel inspiratie.  Naar de werkvormen >>

Leren Denken met Aardrijkskunde opdrachten.
In 2004 verscheen een Nederlandse editie van de Engelse werkvormen bundel als Leren Denken met Aardrijkskunde. De bundels van toen zijn niet meer verkrijgbaar en de bijbehorende website van toen is ook offline maar daar is onlangs wel iets voor in de plaats gekomen met een aantal voorbeeldopdrachten . Naar de opdrachten op de nieuwe LDMA website >>>

De Kanto / Sendai classificatie opdracht
In de eerste Nederlandse Thinking Through Geography versie stond een Classificatie opdracht over de Japanse Kanto aardbeving van een eeuw terug Ik heb daar een bewerking van gemaakt behorende bij de Sendai aardbeving ui 2011. De Sendaiopdracht op de Docentengeobronnen >>>  

De Maps from Memory Santorini opdracht
Eén van de leukste en meest leerzame werkvormen uit het Thinking Through Geography programma was Maps from Memory. Ik heb de werkvorm lang toegepast in de klas en tijdens mijn vakdidactiek bijeenkomsten, Voor de Docentengeobronnen heb ik de werkwijze en didactiek verder uitgewerkt aan de hand van de Santorini kaart.  De Santorini opdracht op  Docentengeobronnen >>>>

Nog wat leeswerk & Inspiratie 

[] Jan Kardyk in Geografie over Mysteries in de klas . Geografie 2012 >>>

[] In het Handboek vakdidactiek Aardrijkskunde. Hoofdstuk 10 / p. 315 . Handboek >>>

[] Een werkblad in de vorm van een mysterie over Fort Europa gemaakt door Teunis Bloothoofd van de Scholengemeenschap Lelystad . Naar het werkblad >>>

[] Een interview met David Leat, de bedenker van Thinking Through Geography . The history of Mysteries

Pompeï

De Geobronnen Geplaatst op door

De vulkaanuitbarsting van de Vesuvius waarbij de Romeinse stad Pompeï in één keer werd weggevaagd van de kaart en uit landschap spreekt nog altijd tot de verbeelding en is keer op keer inspiratiebron voor nieuwe inzichten en verhalen. Hoe komt dat ?

  • Pompeï met de Vesuvius op de achtergrond

Plinius
Van bepaalde zware vulkaanuitbarstingen zoals Santorini [1570 BC] weten we eigen heel weinig. De klap van de uitbarsting moet enorm geweest zijn en alles van leven op het eiland in één keer weggevaagd hebben

Behalve de achtergebleven Caldera en en de overblijfselen van een Griekse stad hebben we niet zoveel kunnen achterhalen en zijn wetenschappers nog steeds bezig de uitbarsting en de beschaving die er toen verdwenen is te reconstrueren.

Maar dat is geheel anders voor de uitbarsting van de Vesuvius in 79 AC (Na Christus). Daar weten we veel meer van. Dat komt onder andere door het feit dat de Romeinen de uitbarsting zagen gebeuren en hebben beschreven. We zijn dan inmiddels ruim 1500 jaar verder in de geschiedenis en bovendien in de hoogtijdagen van het Romeinse rijk. De deskundige en schrijver Plinius de jongere bijvoorbeeld was nabij zag op enige afstand de ramp voltrekken en beschreef nauwgezet wat hij zag en wat er gebeurde.

Pyroklastische uitbarsting

Pyroklastische uitbarsting op de Stromboli in Italié [2019]

We zijn in de afgelopen 200 jaar zoveel te weten gekomen van Pompeï omdat we bij opgravingen zoveel bewijzen en situaties onder dikke aslagen vandaan hebben weten te krijgen.

Dat klinkt licht ongeloofwaardig bij een vulkaan uitbarsting maar de uitbarsting van de Vesuvius was namelijk geen lava uitbarsting (waarbij alles in de hete lava verbrand). Die van 79 AC was een zogenaamde pyroklastische uitbarsting. Daarbij komt amper lava naar buiten maar wel enorme hoeveelheden as en gruis en gifige dampen.

Van Pompeï en Herculaneum weten we dat honderden mensen in een fractie van een seconde stierven door pyroklastische stromen van circa 300°C. Bij een pyroklastische uitbarsting raast een gloeiendhete wolk van as, puin en gassen over de helling van een net uitgebarsten vulkaan, alles in zijn pad vernietigend. Zo’n pyroklastische stroom kan tientallen kilometers ver komen. Mensen en dieren werden in de omgeving van de Vesuvius waren voordat ze besefte wat er aan de hand was verbrand en vastgelegd in een laag as. De hele stad vastgelegd in dat moment. Ook Plinius de oude die de uitbarsting op een afstandje volgde heeft het moeten afleggen tegen de de dampen en asregens

Recente opgravingen 
Er wordt in Pompeï en omgeving al 200 jaar gegraven naar overblijfselen van de stad en nog steeds worden er bijzondere vondsten gedaan in de dikke lagen as en gruis die de stad bedekten . 

. Zo werd in 2018 nog in de as een paard gevonden; NOS >>>

. Ook in november van 2020 werd in de as van de Vesuvius de afdruk van twee mannen gevonden NOS >>>

. En ook in 2020 (december) werd een Thermopolium opgegraven. Dat is een soort afhaal / eethuisje. En het bijzondere is dat dit Thermopolium behoorlijk intact onder het vulkanische materiaal vandaan is gekomen. De bar, kookpotten, voedselresten en een aantal bijzondere muurschilderingen op de wanden en de afhaalbalie. NOS >>>>

. Ook al weer in 2021 was er een spectaculaire vondst in Pompeï. Archeologen vonden een Ceremoniële strijdwagen met erotische afbeeldingen.  NOS >>>

Romeinse Thermopoliun in Pompei. bron NOS >>>

 

Hoe ziet dit gebied eruit ? Vlieg over Campi Flegrei, Napels en de Vesuvius  met de Microsoft Flight  Simulator (MyFlyingAtlas) . Flight Sim Vesuvius >>>